Кәмелетке толмағандардың ата-аналарының назарына

Құрметті ата-аналар! Сіздердің басты міндеттеріңіз-кәмелетке толмаған балаларыңыздың кешенді қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

- өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтау;

- балаларды ересектердің қарауынсыз қалдырмау;

- кәмелетке толмаған балалардың уақытын бақылау;

- кәмелетке толмағандардың бос уақытын жоспарлау және ұйымдастыру, балалармен түсіндірме әңгімелер өткізу;

- күні бойы баланың жүрген жері туралы ақпаратқа ие болу;

- баланың айналасындағыларға назар аударыңыздар, достарының мекен-жайлары мен телефондарын біліңіздер.

Естеріңізге сала кетейік, 01.01.2015 жылдан бастап Қазақстанда балаларға арналған «Коменданттық сағат» жұмыс істейді. Бұл дегеніміз, он сегіз жасқа толмаған кез келген адамға түнгі уақытта заңды өкілдерсіз үйден тыс жерде болуға тыйым салынады (ҚР «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің 442 - бабы, Осы баптың 2 - бөлігінің санкциясында «Ескерту», 1-бөлігінде - 3 АЕК мөлшерінде әкімшілік айыппұл, 3-бөлігінде - 7 АЕК мөлшерінде әкімшілік айыппұл көзделген).

Кәмелетке толмағандарға болуға ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ:

- ойын-сауық мекемелерінде - сағат 22.00-ден 06.00-ге дейін (ойын-сауық мекемелері болып санады: ойын-сауық мекемелері, түнгі клубтар, кафе-барлар, мейрамханалар, интернет-кафелер, компьютерлік, бильярд, боулинг-клубтар мен кинотеатрлар, театр-ойын-сауық мақсатындағы объектілер және ойын-сауық-демалыс, театр-ойын-сауық, спорттық, мәдени-демалыс мақсатындағы қызметтер көрсетілетін өзге де ғимараттар, үй-жайлар, құрылыстар);

- тұрғын үйден тыс – сағат 23.00-ден 06.00-ге дейін (ҚР Азаматтық кодексінің 16-бабына сәйкес, тұрғын үй заңды өкілдердің тұрғылықты жерін білдіреді).

Баланы кім ертіп жүруі керек?

- полиция қызметкерлері көптеген қылмыстардың алдын алу үшін жұмыс істейді, сондықтан олар сізден құжаттарды сұрай алады.

- әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекске сәйкес бала заңды өкілімен, яғни ата-анасымен, асырап алушысымен, қамқоршысымен, асырап алушы ата-анасымен, патронат тәрбиешісімен немесе оларды алмастыратын басқа адаммен бірге болуы тиіс.

Әкімшілік жауапкершілік 16 жастан басталады (белгіленбеген жерде темекі шегу, ұсақ бұзақылық, тыныштықты бұзу), осы жасқа жеткенге дейін жауапкершілік жасөспірімдердің заңды өкілдеріне жүктеледі.

Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес қылмыстық жауапкершілік 14 жастан басталады. Қылмыстың дәлелдемелері мен құрамы болған кезде айыпталушыға қатысты қылмыстық іс сотқа жіберіледі.

Сотталған және соттылығы бар адам бұдан әрі оқу, құқық қорғау мекемесіне түсе алмайды, сондай-ақ мемлекеттік қызметке орналаса алмайды. Соттылықтың болуы жұмысқа орналасу кезінде олардың жақындары мен туыстарына әсер етеді.

ҚР ҚК 53, 54-баптарына сәйкес сот үкімін шығарған кезде сот ауырлататын және жеңілдететін мән-жайларды ескереді. Ауырлататын мән-жайлардың бірі сотталушының есірткі және алкогольдік мас күйінде қылмыс жасау болып табылады.

Сондай-ақ, жастар есірткі заттарын сақтағаны және өткізгені үшін, қолдан жасалған суық қаруды, пышақтарды, кастеттерді, нунчактарды сақтағаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылуы мүмкін.

Сондай-ақ, облыста кәмелетке толмағандардың ерте жастағы жүктілік фактілері бар, бұл кезде қарама-қарсы жыныстағы жасөспірімдер арасындағы достық жақындыққа ұласады, нәтижесінде қыздар жүкті болады, ал ұлдар 16 жасқа толмаған адаммен «жыныстық қарым-қатынастың» ықтимал салдарын білмей, 5 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасына кесілетін қылмыскерлерге айналады (ҚР ҚК 122-бабы).

Бала тәулігіне 24 сағат бойы ата-анасының бақылауында, қамқорлығында және қарауында болуы керек! Бұл ретте ата-аналар балаларды тәрбиелеу және оқыту мәселелері бойынша білім беру мекемелерімен және қосымша білім беру мекемелерімен байланыста болуы қажет.

Баланың өмірі мен денсаулығы ересектерге байланысты екенін ұмытпаңыздар!